Wspominając o hydrosferze pierwsze co przychodzi nam na myśl to wody naszej planety. Prawidłowo, ponieważ geosfera, której poświęcona jest ta praca to, najprościej rzecz ujmując -,,ogół wód na Ziemi” (Wikipedia.pl – hydrosfera); ,,powłoka wodna Ziemi” (portalwiedzy.onet.pl), która przenika atmosferę oraz skorupę ziemską.

W skład hydrosfery wchodzą zarówno wody powierzchniowe (rzeki, jeziora, morza, oceany) jak też wody podziemne, lodowce i para wodna w powietrzu.

Samą hydrosferę dzieli się na oceanosferę i wody na lądach..

http://websidepb1.wz.cz/ucitele%20zemepisu/barta/temacelky/fgsfery/projekty/hydrosfera.jpg

Przydatne informacje o wodzie

Poruszając się po temacie wody warto byłoby znać najważniejsze jej cechy i właściwości. Woda występująca w przyrodzie to roztwór soli i gazów. Największa ilość soli mineralnych zawiera wody morskie oraz wody mineralne natomiast najmniej woda z opadów atmosferycznych. ,,Wodę o małej zawartości składników mineralnych nazywamy wodą miękką, natomiast zawierającą znaczne ilości soli wapnia i magnezu - wodą twardą.” (www.woda.htcoma.biz/woda.php)
H2O ma ogromne znaczenie dla życia na Ziemi. Najważniejszym elementem jest woda pitna używana w gospodarstwach domowych, w rolnictwie i w przemyśle. Istotna jest także woda przemysłowa, która może służyć jako przekaźnik lub odbiornik ciepła, reagent, rozpuszczalnik itp. Woda, zanim będzie odpowiednia do picia lub do wykorzystania w przemyśle musi zostać uzdatniona.

Właściwości fizyczne

Cząsteczka wody jest dipolem, czyli cząstką biegunowo polarną dzięki czemu możliwa jest asocjacja wody. Ma ona istotne znaczenie, ponieważ to dzięki tej właściwości woda zmienia swoją gęstość tworząc np. lżejszy lód na powierzchni zbiorników, a pod jego powierzchnią egzystują organizmy żywe.

Właściwości chemiczne wody

Jest bezbarwną, bezwonną i bezsmakową cieczą, która może występować we wszystkich trzech stanach skupienia. Gęstość tej substancji zależy od temperatury, przy czym woda ma największą gęstość w temperaturze 4 stopni Celcjusza, przy niższych i wyższych temperaturach jej gęstość jest mniejsza. Cząsteczka wody jest asocjatem i ulega asocjacji. Woda jest związkiem chemicznym, który najpowszechniej występuje na Ziemi.

http://www.fizyka.net.pl/ciekawostki/grafika /woda1.gif

Zasoby hydrosfery

Łącznie zasoby hydrosfery to około 1370 mld. km³, ale gdzieniegdzie są one wyższe ze względu na wody juwenilne, czyli takie, które powstają w wyniku skraplania się pary wodnej wytrąconej z magmy w głębi Ziemi. Jednak każdego roku w wyniku naturalnych procesów przybywa około 0,3 km³. Dzieje się to np. w wyniku syntezy wody z O2 i H2. W przyrodzie jednak wszystko pozostaje w równowadze, dlatego ten niewielki dodatek rekompensuje ubytek wody w atmosferze powstały na skutek fotodysocjacji i innych procesów.

,,Człowiek również przyczynia się do niewielkich zmian ilości wody w hydrosferze. Woda wykorzystywana jest do syntezy różnorodnych związków chemicznych. Inne procesy powodują emisję pary wodnej do atmosfery. Spalanie paliw kopalnych – głównie ropy naftowej i gazu ziemnego – prowadzi do wytworzenia rocznie około 5 km3 wody w postaci gazowej, czyli ponad 15 razy więcej niż powstaje w tym samym czasie w wyniku naturalnych procesów.” (opracowanie w książce ABC Przyrody)

Większość hydrosfery składa się z wód  słonych (97,5 %), natomiast słodkie to jedynie 2,5 %. Sporym zaskoczeniem może być fakt, że ponad 2/3 zasobów wód słodkich tworzą lodowce wraz z pokrywą śnieżna i wieczna zmarzlina znajdujące się na terenach Antarktyki i Arktyki, a także w wysokich górach. Niewielki procent to rzeki, jeziora, bagna i wody podziemne.

(http://www.wiking.edu.pl/upload/geografia/images/hydrosfera_wykres.gif)

Geneza

Wiemy już czym jest hydrosfera, co się do niej zalicza i w jaki sposób się ją opisuje. Jednak jak i kiedy powstały wody na Ziemi?
Istnieją 3 teorie dotyczące pojawienia się hydrosfery.

Teoria geochemiczna (ziemska)

Hipoteza zakłada, że woda pojawiła się przez odgazowanie wody zlokalizowanej w skałach z których zbudowany jest płaszcz ziemski. W początkach postawania ziemi była to magma. Teoria głosi, że po ochłodzeniu się magmowej powierzchni Ziemi, para wodna skropliła się tworząc pierwsze zbiorniki.

Teoria solarna

Ta teoria mówi, że woda wytworzyła się na Ziemi  w wyniku połączenia się wodoru i tlenu, w atmosferze. Wodór znalazł się na Ziemi przyniesiony przez wiatr słoneczny. Cały proces łączenia się atomów wodoru i tleny miał odbywać się w górnych warstwach atmosfery, a woda powstała z atmosfery miała kondensować pod postacią srebrzystych obłoków.

Teoria trzecia

Hipoteza zakłada, że woda pojawiła się na Ziemi za sprawą komet i asteroid uderzających w Ziemie ok. 4 miliardów lat temu. Planeta była wtedy gorąca i sucha. Teorie potwierdza zawartości izotopów wodoru w wodach morskich zbliżona do tych znajdujących się w wodach asteroidów.

Oczywiście nikt nie wyklucza możliwości, że woda na ziemi powstała w wyniku więcej niż jednego sposobu.

Hydrosfera jest jedną z najważniejszych geosfer, ponieważ zawsze była, jest i będzie źródłem życia na planecie Ziemi. Jest ona przedmiotem zainteresowania nie tylko geografii, ale także biologii, chemii, fizyki i wielu innych nauk. 

Bibliografia:

• http://geografik.webpark.pl/hydrosfera.htm

• http://pl.wikipedia.org/wiki/Hydrosfera

• http://www.sciaga.pl/tekst/32990-33-geneza_i_zasoby_hydrosfery

• www.woda.htcoma.biz/woda.php

• ABC Przyrody wydawnictwa ,,Przegląd”

• www.woda.ovh.org/Hydrosfera.htm

• portalwiedzy.onet.pl/4302,haslo.html

Autor opracowania:

Szostak Marta