Uczucie głodu czy pragnienia należą do tak zwanych potrzeb fizjologicznych, dlatego w piramidzie opracowanej przez amerykańskieg psychologa-Abrahama Maslowa uplasowały się na najniższym szczeblu tej struktury. Oznacza to, ze aby zapewnić potrzeby wyższego rzędu (szacunku, uznania, samorealizacji) w [pierwszej kolejności musimy zaspokoić pragnienia z niższych partii piramidy. Wydawać by się mogło że w XXI wieku, w dobie komputeryzacji, mechaniki i wciąż rozwijającej się medycyny będzie to tylko "zbędną formalnością" a naszą uwagę przykuwać będą pragnienia ze szczytu piramidy. Jednak z badań przeprowadzonych przez Bank Światowy wynika że niemal 1/3 ludności krajów ubogich nie dostarcza organizmowi niezbędnej ilości pożywienia, nie realizując tym samym podstawowych potrzeb każdego człowieka. Problem głodu dotyka około ¼ mieszkańców naszej planety. Warto zastanowić się co przyczynia się do takiej sytuacji i dlaczego problem głodu jest tak ważny. Może uda nam się znaleźć jakieś ciekawe wyjście z tej sytuacji.

PRZYCZYNY:

Jedną z podstawowych przyczyn niedoboru żywności jest bardzo szybki wzrost liczby ludności naszej planety. Co ciekawe na początku istnienia Ziemi owa liczba zwiększała się bardzo powoli. Można by powiedzieć że była stała i stosunkowo niewielka .Dopiero z biegiem lat zaczynała gwałtownie rosnąć( przyczyniły się do tego poprawa warunków życia, bardziej wydajne rolnictwo, rozwój medycyny) by w XX wieku gwałtownie zahamować (tutaj ogromny wpływ wywarły obydwie wojny światowe, w szczególności II) aż w 2004 roku uplasowała się na 6,5 miliarda. Do najbardziej zaludnionych obszarów naszego globu Azja Wschodnia( Chiny, Japonia, Korea, Tajwan) Indie i Indonezja wraz z Filipinami , Ameryka Północna i Europa Zachodnia. Jednak interesujący jest fakt, iż pomimo tak ogromnej liczby ludności to nie te tereny borykają się z problemem głodu. Mówiąc o niedożywieniu ludności mamy na myśli obszary leżące w Strefie Sahelu( Burkina Faso, Czadu, Erytrea, Etiopia, Mali, Mauretania, Niger, Somalia) Zastanówmy się dlaczego to nie mieszkańców miejsc o dużym zaludnieniu dotyczy problem głodu, przecież teoretycznie tereny zamieszkiwane przez dużą liczbę ludności powinny mieć problem z wytworzeniem wystarczającej ilości pożywienia dla każdego obywatela, a tam gdzie ludności nie jest dużo nikt nie powinien być głodny, w szczególności że według ostatnich badań FAO (Światowa Organizacja do spraw Wyżywienia i Rolnictwa)produkcja środków żywności wzrosła o 200%. Warto wspomnieć , że bilans ten wynika z ogromnego wzrostu produkcji w regionach rozwiniętych ,co sprowadza tam coraz wiekszą liczbę ludności a jej wzrost stymuluje rolnictwo i zmusza do zwiększania produkcji rolnej .Sytuacja powtarza się w kółko ,dając ciąg przyczynowo-skutkowy( Czynnik jest jednocześnie przyczyną i skutkiem wynikającym z drugiego czynnika.) Natomiast w krajach Afrykańskich rolnictwo rozwija się bardzo powoli, lub w ogóle nie obserwujemy jego wzrostu, a z mało urodzajnych plonów nie są w stanie wyżywić się wszyscy mieszkańcy tych terenów, dlatego liczba ludności jest tam niska bo takie warunki nie sprzyjają zakładaniu rodzin i osiedlaniu się w tych rejonach na dłużej)

Za niedobór żywności odpowiadają też niewłaściwe rządy i źle prowadzona polityka międzynarodową. Duży wpływ na tą sytuację mają Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Światowy, które wymuszają na ubogich krajach reformy gospodarcze, pogłębiając tylko i tak tragiczny już stan w jakich znalazły się te obszary.

Negatywny wpływ na przyrost produkcji środków żywności ma niestabilna sytuacja kraju, wewnętrzne konflikty, wojny. Każdy z nas dobrze wie, że w tamtejszych terenach konflikty zbrojne są rzeczą bardzo powszechną dlatego ludność nie chce hodować zwierząt ani uprawiać roli .Według mnie dzieje się tak ponieważ , mieszkańcy nie są pewni ”jutra”, obawiają się że bardzo łatwo mogą utracić inwestycję, która pochłonęła większość ich funduszy, czas i ogromne nakłady pracy np., na rzecz wojska, albo w wyniku grabieży które w okresie wojen są rzeczą często spotykaną. Poza tym w owym czasie większość mieszkańców jest zaangażowana w działania wojenne, a pozostała część ludności która trudni się uprawą roli nie jest w stanie pracować tak wydajnie aby zapewnić pożywienie dla siebie i całej reszty która aktywnie uczestniczy w konflikcie.

Kolejną przyczyną małego wzrostu żywności są często niekorzystne warunki glebowe i klimatyczne. Nieurodzajna gleba, susze , pożary powodują, że te tereny uprawne wymagają zainstalowania nowoczesnych technologii wspomagających uprawę czy ochronę. Niestety takie inwestycje są bardzo kosztowne a ubodzy rolnicy nie są w stanie pozwolić sobie na takie udogodnienia. Nie mogą też liczyć na jakiekolwiek dopłaty bo opisane przeze mnie wcześniej różnego rodzaju wojny pochłaniają większość środków z budżetu państwa. Małe nakłady finansowe nakładane na rolnictwo sprawia, że techniki upraw są bardzo prymitywne, rolnicy nie mają wykształcenia dlatego nie stosują innowacyjnych sposobów uprawy mających zwiększyć wydajność ich polonów. Wszystkie powyższe czynniki kumulują się i powodują ze wskaźnik produkcji środków) żywności jest w tych obszarach na bardzo niskim poziomie.

SKUTKI:

Każdy z nas wie, że głód nie należy do uczuć najprzyjemniejszych, nie pozwala się skupić na wykonywanej pracy, wpływa na złe samopoczucie, wywołuje rózne choroby, przyczynia się do wzrostu śmiertelności wśród niemowląt oraz dzieci i znacznie skraca przeciętną długość życia. Jak zatem zapobiegać głodowi i jego negatywnym skutkom?

Zacznijmy od omówienia dziennych porcji substancji odżywczych, jakie każdy z nas powinien dostarczyć organizmowi aby ten prawidłowo funkcjonował. Otóż w przeciętnej diecie białko, które pełni wiele bardzo ważnych funkcji w organizmie ale jedną z najważniejszych jest fakt , ze stanowi ono podstawowy składnik budulcowy naszego cicała, powinno być dostarczane w takich ilościach by stanowiło 10-15% wartości energetycznej. Wartosć energetyczna zależy od wieku, aktywności i płci człowieka dlatego w mojej pracy zamieszczę tabelkę ,w której każdy będzie mógł odszukać i dowiedzieć się jakie jest jego dzienne zapotrzebowanie kaloryczne. Aminokwasów , które są monomerami białek możemy dostarczyć naszemu ciału spożywając czerwone mięso(wołowina, wieprzowina, baranina) lub mięsa białe(drób i ryby) ale też groch, sery lub fasolę. Podstawowym materiałem energetycznym człowieka są węglowodanach, których powinniśmy dostarczać tak by stanowiły 55-60% dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Spore ilości cukrów znajdują się w owocach i warzywach a także w produktach zbożowych (pieczywo, makarony, kasze, ryż). Tłuszcze stanowią przede wszystkim zapasowe źródło energii dla organimu, dlatego powinny być one spożywane w takij ilości by wynosiły ok 30% naszego zapotrzebowania energetycznego. Są one bardzo ważne z tego względu, ze stanowią środowisko dla witamin rozpuszczalnych w tłuszczach(słynny A; D; E ;K).Zródłem kwasów są głównie oleje roślinne oraz ryby.

Głód kojarzy nam się z uczuciem pustki i ssaniem w żołądku, jednak często zagadnienie to nie może być rozpatrywane tylko w kategoriach ilościowych. Bardzo poważnym problemem jest tak zwany GŁóD UTAJONY spowodowany niedoborem określonych składników czy substancji mineralnych. Niewielki ubytek któregoś z tych mikroelementów może mieć katastrofalne skutki dla organizmu np: w krajach afrykańskich u wielu dzieci zaobserwowano pogarszające się wady wzroku a u niektórych zanotowano nawet ślepotę. Okazało się, że problemy zdrowotne małych mieszkańców czarnego lądu były spowodowane awitaminozą (niedoborem witaminy) A w organizmie. Zaczęto, więc podawanie suplementów diety bogatych w tą witaminę co spowodowało natychmiastowe poprawienie wzorku u dzieci. Należy jednak pamiętać, że niedobory mikro i makroelementów nie dotyczą tylko ludzi i zwierząt. Niewłaściwe ilości określonych pierwiastków mogą też spowodować pogorszenie stanu roślin. Np. zbyt małe ilości fosforu powodują u roślin zahamowanie przemian metabolicznych, martwice organów żółkniecie liści, a niedostatek wapnia objawia się chlorozą liści. Takie zmiany powodują zmniejszenie wydajności upraw a także obniżają wartość odżywczą plonów dlatego tak ważne jest nawożenie gleb, by uniknąć takich anomalii.

JAK POLEPSZYĆ OBECNĄ SYTUACJĘ?

By polepszyć sytuację w Afryce niezbędne są ogromne nakłady finansowe,co w wielu z krajów tamtych obszarach wydaje się niemożliwe. Dlatego kraje dobrze rozwinięte organizują pomoc humanitarną (Caritas; Czerwony Krzyż) jednak jest to tylko doraźny sposób pomocy Afrykańczykom. Często zdarza się ze żywność jest marnowana ryb istnieją problemy z jej dostawą. Prawdziwą nadzieje pokłada się w tak zwanej ZIELONEJ REWOLUCJI polegającej na stosowaniu wysokoplennych odmian pszenicy i ryżu. Nowe gatunki, wyhodowane przez hybrydyzację przyczyniły się do zmniejszenia niedoboru zbóż w tych krajach.

Kolejną koncepcją zmniejszenia niedoboru środków żywności jest pozyskanie nowych źródeł pożywienia. Wielu specjalistów sugeruje by zwiększyć połowów ryb i drobnych zwierząt morskich z mórz i oceanów, oczywiście z umiarem i rozwagą. Należy to robić w taki sposób by nie naruszyć równowagi ekologicznej wód naszej planety.

Są też pomysły by pieniądze przeznaczone na cele wojskowe przeznaczyć na dopłaty na pomoc rolnikom i w ten sposób zachęcić ludność do pracy w tej dziedzinie przemysłu. Moim zdaniem jednak nie jest to żadne rozwiązanie, według mnie należałoby zażegnać konflikty, jakie rozwinęły się w tamtych rejonach a następnie zająć się innymi dziedzinami takimi jak rolnictwo i jego unowocześnianie. Oczywiście zdaję sobie sprawę że nie jest to tak proste jakby się wydawało, jednak mimo wszystko wyznaję zasadę, że należy się skupić na wykonywaniu jednej rzeczy i zrobić to w maximum sowich możliwości, niż rozdrabniać wykonywane zadania na kilka lub kilkanaście różnych rzeczy.

Kolejną przyczyną wśród tych, które wymieniałam była niewłaściwa polityka międzynarodowa i złe rządy. Dlatego oczekuje się od takich organizacji takich jak Unia Europejska czy Uni Afrykańskiej by zaangażowały się w problemy tamtejszych terenów i wymusiły na rządach tych krajów odpowiednie reformy w systemie prawym. Dużą pomocą było by wysłanie w tamte rejony wykwalifikowanych kadr, które pokierowałyby pracą mającą na celu zmianę reform rolnych i gospodarczych a tym samym zwiększenia produkcji środków spożywczych.

Oprócz wszystkich wymienionych wyżej koncepcji zażegnania problemu niedoboru składników pokarmowych, w których niekoniecznie mamy możliwość wykazania się istnie też parę sposobów, w których i my możemy przyczynić się do polepszenia obecnej sytuacji na świecie. Nie mam tutaj na myśli specjalnych składek czy dofinansowań, co oczywiście też jest interesującym rozwiązaniem.Myślałam o przemyślanym korzystanie z wody i nie marnowaniu żywności. Starajmy się je oszczędzać, bo przecież ich zasoby są wyczerpywane, a używając ich rozsądnie istnieje szansa, że również i my przyczynimy się do poprawy obecnej sytuacji na świecie

Bibliografia:

• Geografia - Jadwiga Kop, Maria Kucharska, Elżbieta Szkurłat, wyd. PWN

• www.wikipedia.pl

Autor opracowania:

Anna Pigan