Transport

Transport, to nie brzmiące obco słowo pochodzi jeszcze z języka łacińskiego i oznacza po prostu przepości, przewozić. Dzięki temu łatwo można się domyślić, że transport towarzyszył ludzkości od bardzo dawna, czyli samych początków rozwoju cywilizacji. Dziś transport to jeden z ważniejszych działów sektora usług.

Z polskiego na nasze transport to przemieszczanie ludzi i ładunków, czyli przedmiotów transportu w przestrzeni. Rzecz się dzieje za sprawą wykorzystania tzw. środków transportu. Potrzeby transportowe należą do grupy potrzeb wtórnych człowieka i są związane z faktem różnego rozmieszczenia przestrzennego zasobów, skupisk ludzkich i miejsc pracy. Wraz z łącznością transport stanowi dział gospodarki, który zwiększa użyteczność dóbr poprzez ich przemieszczanie w przestrzeni. Transport jest ściśle powiązany z pozostałymi działami gospodarki. Jego rozwój warunkuje ich rozwój i odwrotnie - gorszy rozwój gospodarki lub transportu wiąże się z pogorszeniem sytuacji odpowiednio w transporcie i gospodarce. W połączeniu z logistyką oraz spedycją, transport wchodzi w skład branży TSL (transport-spedycja-logistyka).

Z punktu widzenia ekonomii transport polega na odpłatnym świadczeniu usług, których rezultatem jest najczęściej przemieszczenie osób i ładunków. Stąd też bierze się podstawowy podział transportu na transport pasażerski (komunikację) i transport towarowy (ładunków).

Podział transportu 

1. Transport lądowy

Drogi, linie kolejowe, szlaki żeglugowe i lotniska tworzą system komunikacyjny naszego kraju. Ponieważ Polska leży w środkowej części kontynentu, przez jej terytorium przebiega wiele międzynarodowych szlaków transportowych. W naszym kraju największe znaczenie ma transport lądowy. Nasze drogi i linie kolejowe wykorzystuje się do wymiany towarowej i pasażerskiej pomiędzy Unią Europejską i krajami Europy Wschodniej. Przez Polskę przebiegają też rurociągi, którymi z Rosji do krajów zachodnioeuropejskich przesyłana jest ropa naftowa i gaz ziemny. Międzynarodowy tranzyt to dla naszego kraju źródło dochodu. Przewoźnicy wnoszą bowiem opłaty za korzystanie z polskich dróg lub linii kolejowych. Jednak dalszy rozwój tych usług wymaga gruntownego unowocześnienia sieci drogowej i kolejowej. W transporcie lądowym możemy następująco wyróżnić:

Transport ludzki, czyli przemieszczanie ludzi i towarów za pomocą  siły ludzkich mięśni. Podobnie jak zasilanie transportu za pomocą zwierzą, ta forma istnieje od niepamiętnych czasów. Jest ona realizowana za pomocą chodzenia, biegania również pływania. O popularności tej formy transportu w dzisiejszych czasach decyduje duża oszczędność i jej przyjazność dla środowiska. Często jest to jedyny dostępny transport w słabo rozwiniętych i trudno dostępnych obszarach świata. Mimo, że ludzie są w stanie chodzić bez szczególnej infrastruktury transportowej, czyli np. utwardzonych dróg, występowanie takich czynników wpływa korzystnie na ten rodzaj transportu, bywa, że konieczne staje się zastosowanie pół środków typu lina lub kładka. Często transport ludzki jest wspomagany poprzez korzystanie z pojazdów napędzanych siłą mięśni, to jest rowerów, rikszy. 

Transport zwierzęcy, podobnie jak w przypadku transportu ludzkiego, napęd stanowi tu siła mięśni tyle, że tym razem zwierzęcych (np. koń, osioł). W praktyce oznacza objuczenie zwierzęcia towarem, lub zaprzęgnięcie zwierzęcia do załadowanego wozu. Z racji, iż głównym atutem zwierzęcia jest siła mięśni, a nie wiedza, transport zwierzęcy wymaga dodatkowo kierowcy. Zdecydowanie bardziej niż w przypadku transportu ludzkiego, wymagana jest tu infrastruktura w postaci gładkiej, twardej drogi, a to z racji o wiele cięższych towarów, wożonych w większych ilościach niż w przypadku transportu ludzkiego. 

Transport kolejowy (szynowy). Czyli pociąg przemieszczający się wzdłuż dwóch równoległych stalowych szyn, zamocowanych równolegle do płaszczyzny ziemi. Całość zjawiska jest określana mianem kolei. Pociąg składa się z jednego lub więcej połączonych pojazdów, które poruszają się na szynach. Napęd jest powszechnie świadczonych przez lokomotywę, która za sobą ciągnie połączony szereg pozbawionych własnego napędu wagonów, przeznaczonych do przewozu pasażerów lub towarów. Tradycyjna lokomotywa napędzana dziś jest najczęściej przez elektryczność, silnik spalinowy, dawniej parowe. Jeszcze dawniej jako napęd transportu kolejowego służyły zwierzęta pociągowe takie jak konie. W marginalnym znaczeniu stosuje się napędy pneumatyczne, turbiny gazowe, wyciągi. Kolej jest o wiele bardziej energooszczędnościowa z racji mniejszego tarcia jakie zachodzi pomiędzy stalowymi kołami, a stalowymi szynami, niż gumową oponą, a asfaltową nawierzchnią, jak to ma miejsce w przypadku transportu drogowego. Obecnie na świecie kolej międzymiastowa, długodystansowa ma charakter ekspresowy. Dąży się do maksymalnego skrócenia czasu połączenia. Natomiast transport kolejowy wewnątrz miejski to wysokiej wydajności połączenia tramwajowe.

Polska ma dość gęstą sieć połączeń kolejowych. Na każde 100 km2 powierzchni naszego kraju przypada 6,7 km linii kolejowych. Głównym przewoźnikiem są Polskie Koleje Państwowe. Wiele obsługiwanych przez nie po- łączeń pasażerskich nie przynosi zysków Dotyczy to zwłaszcza niewielkich linii regionalnych. Kursują na nich pociągi, w których wykorzystuje się zaledwie 1/4 miejsc. Niektóre z takich połączeń ulegają likwidacji. Nadal natomiast utrzymuje się te, które mają duże znaczenie dla lokalnych społeczności. Kolej dofinansowuje się z budżetu państwa. Mimo to jest ona jedną z najbardziej zadłużonych instytucji. Nie dysponuje też środkami na modernizację taboru, co podniosłoby standard podróży i przyciągnęło pasażerów Poprawę sytuacji przynieść ma dalsza likwidacja niedochodowych linii lokalnych i rozwój bardziej rentownych połączeń ekspresowych. W ostatnich latach niektóre linie regionalne zaczęli obsługiwać przewoźnicy prywatni. Korzystają oni zwykle z tak zwanych autobusów szynowych - pociągów małych i tanich w eksploatacji. Obniżają też koszty, zatrudniając niewielu pracowników. Większe dochody niż przewóz pasażerów przynosi przewoźnikom kolejowym transport ładunków. W Polsce koleją przewozi się głównie węgiel kamienny. Transportem tego surowca najbardziej obciążone są linie łączące Górnośląski Okręg Przemysłowy z portami w Szczecinie, Gdańsku i Gdyni.

 

Transport drogowy. Podstawę transportu drogowego stanowią drogi. Gładkie, utwardzone nawierzchnie, charakteryzujące się tym, że łącza dwa miejsca. Służą zarówno transportowi dalekiemu, między miejskiemu, między krajowemu jak i wewnątrz miejskiemu, gdzie ich sieć jest o wiele gęściejsza. Po drogach poruszają się pojazdy, najczęstszej spotykane z nich to samochody. Kołowe pojazdy pasażerskie wyposażone w własny napęd. Inne pojazdy drogowe to autobusy, służące zbiorowemu transportowi ludzi oraz samochody ciężarowe (wożące towary), a ponadto pojazdy jednośladowe (wyposażone w jeden rząd kół, najczęściej w ilości dwóch). Z tych samych dróg często korzystają środki transportu ludzkiego i zwierzęcego. Transport drogowy stanowi główną konkurencję dla transportu kolejowego, jest on o tyle wygodniejszy z racji, iż sieć dróg jest gęściejsza niż sieć linii kolejowych. Umożliwia to zatem transport dóbr niemal pod drzwi odbiorcy.

Większość dróg w Polsce stanowią drogi publiczne: międzynarodowe, krajowe, wojewódzkie, powiatowe oraz gminne. Istnieją także niewielkie odcinki dróg będących własnością prywatną. Poza miastami największe natężenie ruchu panuje na drogach międzynarodowych. Są one częścią europejskiego systemu dróg tranzytowych. Dużą wadą polskiej sieci drogowej jest mała liczba autostrad i dróg szybkiego ruchu. Nasz kraj ma zaledwie około 300 km autostrad i zajmuje pod tym względem jedno z ostatnich miejsc w Europie. Większość polskich miast nie ma obwodnic. Ponadto nawierzchnia wielu dróg wymaga remontu. Opracowany program rozbudowy polskiej sieci drogowej przewiduje wybudowanie autostrad o łącznej długości około 2 tys. km. Rozbudowa i modernizacja sieci drogowej nie nadąża za szybko rosnącą liczbą pojazdów na naszych drogach.

Liczba samochodów ciężarowych i osobowych w Polsce

Przewóz ładunków i pasażerów w Polsce w 1995 i 2002 r.

 

Transport przemysłowy obejmuje sieć rurociągów służących do przesyłu ropy naftowej, gazu ziemnego i wody, a także linie energetyczne. Ropę naftową transportują rurociągi „Przyjaźń" i Północny. Pierwszy prowadzi z Rosji przez rafinerię w Płocku i dalej do Niemiec. Rurociąg Północny łączy rafinerie w Płocku i Gdańsku. W Polsce istnieją też rurociągi dystrybucyjne, służące do przesyłania gotowych produktów naftowych. Prowadzą one z rafinerii gdańskiej i płockiej do baz paliwowych zlokalizowanych w sąsiedztwie dużych aglomeracji.

Gazociągi dostarczają gaz z zagłębi na Podkarpaciu i w Wielkopolsce do odbiorców w całym kraju. Przez Polskę przebiega też gazociąg jamalski, który przeprowadzono z rosyjskiego półwyspu Jamał do Europy Zachodniej. W skali regionalnej duże znaczenie dla ludności i go- spodarki mają wodociągi. Na przykład wodę dla Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego doprowadza się wodociągiem ze zbiornika na Wiśle w Goczałkowicach. Woda dla Łodzi pochodzi ze zbiornika w Sulejowie na Pilicy. Wodociągiem Północnym płynie natomiast do Warszawy z Bugu oraz Narwi.

Energia elektryczna trafia z elektrowni do odbiorców za pomocą linii energetycznych. Najważniejsze z nich połączone są w jeden system. Umożliwia to w razie awarii przesyłanie energii okrężną drogą, z pominięciem uszkodzonego odcinka. Polski system energetyczny połączony jest również z systemami państw sąsiednich (Ukrainy, Słowacji, Szwecji).

2. Transport wodny

Ta gałąź transportu silnie związana jest z archimedesowską zasadą wyporności cieczy. To dzięki temu odkryciu możliwe stało się przemieszczanie ludzi i towarów między punktami, które oddziela bariera wodna. Sam statek, czyli wodny środek transportu to dość szerokie pojęcie i do końca nie sprecyzowane, jego charakterystyczną cechą jest fakt, iż utrzymuje się na powierzchni wody i posiada napęd własny, do poruszania się względem jej powierzchni, lub czyni to za pomocą czynników zewnętrznych, głównie wiatru lub znowu siły mięśni.

Transport wodny jest najbardziej ekonomicznym rodzajem przewozu towarów masowych na duże odległości. Dzieli się na transport morski i śródlądowy. Żegluga morska ma zasięg bałtycki, europejski i oceaniczny. Żegluga śródlądowa obejmuje rejsy po rzekach, jeziorach, kanałach i zalewach. Transport morski ma szczególne znaczenie dla handlu zagranicznego. Umożliwia on przewóz dużych ilości ładunków na znaczne odległości. W Polsce funkcjonują cztery duże porty handlowe: w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu. Statki handlowe w naszym kraju należą do jednego z czterech głównych polskich armatorów. Największy rozkwit polskiej floty handlowej nastąpił na początku lat osiemdziesiątych. Posiadała ona wówczas 331 statków o łącznej nośności 4,5 mln DWT (1 tona wagowa = 1000kg) . Obecnie w jej skład wchodzi zaledwie 114 statków (w tym 7 promów pasażerskich) o łącznej nośności 2,3 min DWT. Jednak na rufach większości tych jednostek powiewają bandery obcych państw. Armatorzy mają bowiem prawo zarejestrować swój statek w dowolnym kraju. Najczęściej wybierają więc państwa, w których obowiązują niskie podatki i opłaty oraz korzystne przepisy. Formalnie statek zalicza się wówczas do floty takiego kraju. Mówi się, że pływa on „pod tanią banderą". Do państw „taniej bandery" zalicza się na przykład: Panamę, Liberię, Bahamy i Wyspy Salomona. Transport morski służy głównie do przewozu towarów. Jednak na całym świecie funkcjonują także linie promowe prowadzące przewozy pasażerskie. Polska ma regularne połączenia z portami w Szwecji i Danii. Do najważniejszych połączeń promowych należą rejsy: ze Świnoujścia do Ystad i Kopenhagi, z Gdańska do Nynashamn oraz z Gdyni do Karlskrony.       

Żegluga śródlądowa

Wiele polskich miast leży nad dużymi rzekami. Przed wiekami, gdy prawie nie istniała sieć dróg, rzeki stano- wiły główne szlaki komunikacyjne. Transport wodny śródlądowy należy nie tylko do najstarszych, ale i najtańszych rodzajów przewozu. Wykorzystuje on naturalne źródło energii nurt rzeczny. Jednak obecnie transport ten nie odgrywa w Polsce znaczącej roli. Przyczyną tego jest niewielka liczba odcinków rzecznych nadających się do żeglugi. W polskich rzekach zbyt często zmienia się poziom wód. Niewiele jest też kanałów łączących największe rzeki naszego kraju. Najwięcej towarów przewozi się Odrą oraz Kanałem Gliwickim. Sezon żeglugowy na Odrze trwa około 220 dni. Tą drogą transportuje się węgiel kamienny z Górnego Śląska do portu w Szczecinie. Przewozy śródlądowe pasażerskie mają przeważnie charakter turystyczny. Przykładem są rejsy po Wielkich Jeziorach Mazurskich, przez Kanał Augustowski i Kanał Ostródzko-Elbląski.

3. Transport powietrzny

Ta forma transportu w największym spośród innych wykorzystuje prawa fizyki oraz zdobycze techniczne ostatniego wieku. Dzięki kontrolowanemu wytwarzaniu siły nośnej możliwością stało się przenoszenie ludzi i towarów drogą powietrzną. Samolot jest najszybszym i najdroższym z powszechnie stosowanych środków transportu (rakietowe środki transportu nie są obecnie powszechnie używane). W chwili obecnej drogą transportu lotniczego, możliwe jest dostarczenie wszelkich dóbr w każde miejsce na świecie. Kosztowność tej formy transportu związana jest z wymogiem rozbudowanej infrastruktury portów lotniczych oraz drogą eksploatacją samych samolotów.

Transport lotniczy ma większy udział w przewozie pasażerów niż w przewozie ładunków Polskie Linie Lotnicze LOT posiadały w 2002 r. 51 samolotów mających ogółem 5 tys. miejsc dla pasażerów Są to samoloty produkcji francusko-włoskiej, brazylijskiej oraz wyprodukowane w Stanach Zjednoczonych. LOT utrzymuje obecnie regularną komunikację z 31 państwami. Z polskich lotnisk startują też samoloty wielu innych przewoźników polskich i zagranicznych. Ostatnio w naszym kraju rozpoczęły działalność niskobudżetowe linie lotnicze. Oferują one bardzo tanie przeloty na trasach europejskich. Niskie ceny biletów uzyskują, obniżając koszty własne. Często korzystają z tanich lotnisk, sprzedają bilety przez internet i instalują w samolotach więcej fotela pasażerskich. Pasażerowie tych samolotów nie otrzymują na ogół posiłków i sami zajmują się swoim bagażem. Największym portem lotniczym w kraju jest Lotnisko im. Fryderyka Chopina na Okęciu w Warszawie. Obsługuje ono około 90% ruchu pasażerskiego na liniach międzynarodowych. Mniejsze porty lotnicze znajdują się między innymi w Krakowie, Katowicach, Gdańsku, Wrocławiu, Poznaniu i Szczecinie. Polska ma bezpośrednie połączenia lotnicze z 56 miastami na świecie. Funkcjonują też linie krajowe między Warszawą i pozo- stałymi polskimi miastami.

4. Transport podziemny

Oznacza przemieszczanie ludzi i towarów pod powierzchnią ziemi. Najczęściej łączy się z transportem szynowym. W dzisiejszych czasach transport podziemny głównie oznacza przewóz ludzi, jest tak za sprawą popularnych w dużych aglomeracjach miejskich kolei podziemnych zwanych metrem. Podziemny transport towarów związany jest z kopalnictwem, tam wydobywane surowce są transportowane w poziomie zazwyczaj środkami szynowymi.

5. Transport nadziemny

Transport nadziemny odbywa się nad powierzchnia ziemi, jedna nie należy go mylić z lotniczym. To dlatego, że w tym przypadku transport odbywa się za pomocą naziemnych instalacji, zaś ponad ziemią pozostaje głównie przedmiot transportu. Przykładem jest napowietrzna kolej linowa, gdzie zawieszony na linie wagon przemieszcza się w powietrzu, zaś lina jest elementem instalacji naziemnych. Transport nadziemny służy głównie transportowi ludzi w celach turystycznych.

6. Transport miejski

Sfera działalności gospodarczej polegającej na wykonywaniu usług przewozowych na terenie miasta oraz obszarach podmiejskich. Problematyka transportu miejskiego dotyka w głównej mierze zagadnień transportu pasażerskiego, więc termin ten bywa stosowany zamiennie z terminem komunikacja miejska . Ze względu na wykorzystywane środki transportu wyróżnić można transport szynowy, miejski transport szynowy, miejski transport wodny.

W Polsce notuje się spadek korzystających ze zbiorowej komunikacji miejskiej. Liczba pasażerów spadła z 7,2 mld podróżnych w 1990 do 4,9 mld w 2001. Jest to związane z rozwojem motoryzacji indywidualnej i z nieefektywną organizacją transportu zbiorowego. Prowadzi to do procesu wyludniania się centrów miast, czyli eksurbanizacji.

Elementy transportu

Infrastruktura transportowa to stałe instalacje, które pozwalają na prowadzenie pojazdu (środka transportu). Składają się na infrastrukturę ścieżki wyznaczające trasę pojazdy (siec drogowa,  sieć kolejowa), terminale, stacje, lotniska, przystanki zarówno jak i instalacje pozwalające na konserwowanie pojazdów oraz ich parkowanie.  Z reguły infrastruktura jest organizowana w sposób umożliwiający wymianę przedmiotów transportu pomiędzy rożnymi środkami transportu w obrębie jednego terminalu, celem przyspieszenia usługi transportu i uczynienia jej wygodniejszą dla usługobiorcy. 

Pojazdy (środki transportu) bezpośrednio służą przemieszczaniu się przedmiotów transportu. W odróżnieniu od infrastruktury pojazd porusza się wraz z ładunkiem. Obecnie zdecydowana większość pojazdów posiada własny napęd, o wiele rzadziej obecnie stosuje się pojazdy poruszane przez czynniki zewnętrzne. Zdecydowaną większość stanowią także środki transportu obsadzone ludzkim kierowcą. Obecnie coraz częściej środki szybkiego tranzytu są  w pełni zautomatyzowane.

Często w prosty i popularnych środkach transportu jak rowery czy samochody pasażer sam dla siebie jest kierowcą. Pojazd musi być przystosowany do przewozu danego rodzaju towaru.

Funkcje transportu

Podstawową funkcje transportu jest przenoszenie podróżników i ładunków. Istnieją także inne zastosowania, takie jak transport strategiczny i taktyczny związany głównie z przenoszeniem sił zbrojnych w czasie wojny lub przeciwdziałaniem stanom kryzysowym.

Transport pasażerski służy przewożeniu osób. Podzielony jest na transport publiczny i prywatny. Usługi o charakterze publicznym realizowane są ze zgodnie zaplanowaną trasą. Transport prywatny z reguły świadczy usługi mające na celu zaspokojenie indywidualnych potrzeb klienta. Transport krótkodystansowy zdominowany jest głównie przez transport samochodowy i autobusowy. Transport autobusowy i tramwajowy szczególnie popularny jest w obszarach miejskich. Dalekodystansowy transport wiąże się głownie z wykorzystywaniem pociągów, autobusów i samolotów. Zwłaszcza te ostatnie wykorzystywane są w transporcie interkontynentalnym. Międzynarodowe podróżne mogą wiązać się z zależnie od kraju, regionu z problemami ze względu na prawo i obowiązek wizowy. 

Transport towarów oraz ich wysyłka ma coraz większe znaczenie z racji posuwającej się stale na przód globalizacji, to sprawia, że potencjalna odległość pomiędzy konsumentem, a producentem wzrasta. Wzrasta zatem stale popyt na szybki transport. Przenoszenie zróżnicowanych towarów związane jest z wieloma procesami logistycznymi, pakowaniem, przenoszeniem, przechowywaniem, ubezpieczeniem przesyłki które składają się na całkowite koszta transportu. Stopniowa automatyzacja i rozpowszechnienie wiąże się z obniżeniem kosztów tych usług.

Inaczej wygląda transport surowców takich jak ropa naftowa, rudy, węgiel, zboża, które są dostarczane w dużych ilościach do pojedynczych odbiorców. Z tego względu spada koszt jednorazowych dostaw, nie wymagających dodatkowych względów.

Transport lotniczy jest typowy jedynie dla towarów o wysokiej wartości, gdzie duże znaczenie ma dostarczenie ich w konkretnym czasie. Drogą lotniczą transportuje się mnie niż 1% ogółu towaru, jednak ich wartość sięga nawet 40% wartości ogółu przewożonych towarów.

Wpływ na środowisko

Transport należy do sektorów gospodarki o najbardziej szkodliwym wpływie na środowisko naturalne i zdrowie. Przykładowo w 2005 roku w Unii Europejskiej sektor ten był odpowiedzialny za wygenerowanie 19% dwutlenku węgla. Dlatego też Unia Europejska w ramach polityki zrównoważonego rozwoju transportu na rzecz ograniczenia tego szkodliwego wpływu poprzez integrację polityki transportowej z polityką ekologiczną. Efektem tych działań jest m. in.: zaostrzanie norm dotyczących emisji spalin, promocja alternatywnych źródeł energii (biopaliwa, CNG, LPG), oraz promocja środków transportu o mniejszym stopniu zużycia paliwa na tonę przewożonego ładunku (np. transport multimodalny, transport współmodalny, transport wodny śródlądowy).

Łączność

Trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie współczesnego społeczeństwa bez możliwości przekazywania na odległość informacji i przedmiotów Komunikowaniu się oddalonych od siebie osób służy łączność. Usługi takie świadczą różne przedsiębiorstwa państwowe i prywatne.

Poczta jest instytucją państwową zajmującą się dostarczaniem różnego rodzaju przesyłek (listów, paczek itd.) wskazanemu odbiorcy. Znaczną część usług pocztowych stanowi oficjalna korespondencja wysyłana jako listy polecone. Za pośrednictwem poczty można też przekazywać określone sumy pieniędzy (przekazy pocztowe). W ten sposób na przykład wypłaca się emerytury i renty. Do innych usług świadczonych przez pocztę należy realizacja czeków lub przelewanie pieniędzy na konta bankowe. Szybkim przekazywaniem przesyłek zajmują się liczne firmy kurierskie.

Ważną rolę w dziedzinie łączności odgrywa telekomunikacja. Większość z nas często korzysta z telefonów stacjonarnych. Kilkanaście lat temu urządzenie to było rzadko dostępne, zwłaszcza na wsi. Polska należała do krajów o najsłabiej rozwiniętej sieci telefonicznej w Europie. Obecnie sytuacja się poprawiła. Na 1000 mieszkańców przypada około 300 abonentów telefonicznych. Nadal jest to jednak wskaźnik niższy niż w większości państw europejskich. Niegdyś polską telefonię stacjonarną obsługiwał jeden państwowy operator. Obecnie pojawiło się także kilkanaście innych firm świadczących usługi telekomunikacyjne.

Znaczenie telefonów stacjonarnych maleje wraz z rozwojem telefonii komórkowej. Jej użytkownicy mogą się kontaktować ze sobą niezależnie od miejsca, w którym przebywają. Na polskim rynku działa trzech operatorów sieci cyfrowej. Konkurujące firmy zachęca- ją potencjalnych klientów, obniżając ceny usług lub oferując niemal darmowe aparaty telefoniczne. Jednak koszty rozmów są u nas wyższe niż w wielu krajach o podobnym poziomie rozwoju gospodarczego. Liczba abonentów telefonów komórkowych wzrasta znacznie szybciej niż użytkowników telefonów stacjonarnych.

Sieć telekomunikacyjna w Polsce jest wciąż niedostatecznie rozwinięta. W niektórych rejonach kraju utrudnia to nawet rozwój gospodarczy. Obecnie bardzo popularnym środkiem przekazu informacji jest Internet. Aby stać się użytkownikiem tej globalnej sieci, wystarczy mieć dostęp do komputera i odpowiedniego łącza. Twórcy stron internetowych mogą docierać ze swoimi informacjami do milionów użytkowników na całym świecie. Poczta elektroniczna (e-mail) oraz różnorodne programy komunikacyjne umożliwiają przesłanie odbiorcy informacji w formie tekstu, zdjęć, plików dźwiękowych, filmowych itp.  Przez Internet można też na przykład robić zakupy czy przeprowadzać operacje bankowe. Internet staje się coraz bardziej powszechny także w naszym kraju. Jego rozwój utrudniają jednak wciąż wysokie koszty instalacji
i eksploatacji.

Liczba telefonów stacjonarnych i komórkowych w Polsce

Bibliografia:

• Mała Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa, 1969.

• Podręcznik do geografii dla gimnazjum "Planeta" cz.3, Mariusz Szubert, wydawnictwo Rożak. (wykresy)

• Vademecum Matura 2009 Geografia, Stasiak Janusz, Zaniewicz Zbigniew, wydawnictwo Operon.

• http://en.wikipedia.org/wiki/Transport

Autor opracowania:

Bartek Karpiński